Als sluiers vallen

Nadia Dala

Nadia Dala is een Vlaams-Marokkaanse televisiemaakster en journaliste. Ze studeerde Arabistiek en Islamkunde en kreeg de kans om in Egypte stage te lopen bij ‘The Middle East Times’.

Bij haar terugkeer naar België werkte ze voor ‘De Morgen’ en ‘De Standaard’ en presenteerde ze enkele programma’s op Canvas.

Momenteel is ze lector aan het departement journalistiek van de Hogeschool Mechelen, freelance journaliste en schrijfster.

‘Als sluiers vallen’ werd gepubliceerd in 2005. Ze interviewde voor dit boek tien zeer verschillende moslima’s en wilde graag hun kijk op de westerse maatschappij en de hoofddoek blootleggen. Tegelijk wilt ze haar en onze kijk op de hoofddoek verbreden.

Waarom ik kies voor dit boek

 

Ik wil af van mijn tunnelvisie. Lang heb ik gedacht dat moslimvrouwen een hoofddoek moeten dragen van hun man en dat het een symbool is van onderdrukking. Ondertussen is mijn mening daar al wat gematigder in geworden, maar waarom ze het dan wel doen weet ik nog steeds niet.

De hoofddoek is een vaak voorkomend twistpunt en als je wil lesgeven in het BSO ga je zeker en vast te maken krijgen met zulke onderwerpen en discussies, al was het maar omdat de doelgroep ook vaak multicultureel is. Het is natuurlijk moeilijk om in een klasdiscussie zonder argumenten te komen. De informatie in deze blog is zeer goede achtergrondinformatie indien je je als leerkracht wil wagen aan deze moeilijke discussie.

Het hoofddoekendebat

Het hoofddoekendebat is zeer actueel, zeker in het onderwijs. Is de hoofddoek iets waarop vrouwen recht hebben? Of kunnen we het beter verbieden voor hun eigen belang? Zowel voor- als tegenstanders van de hoofddoek komen met goede argumenten..

Volgens voorstanders van de hoofddoek gaat een verbod in tegen de godsdienstvrijheid van ons land. We moeten onze jongeren ook voorbereiden op een multiculturele samenleving waarmee ze sowieso te maken gaan krijgen en daar hoort ook de hoofddoek bij. Daarnaast moeten deze meisjes een eigen keuze leren maken, dat moeten wij niet voor hen doen. Het is uiteindelijk maar een stukje stof en wij maken er volgens voorstanders zelf een strijdpunt van.

Tegenstanders beweren dan weer dat de hoofddoek de neutraliteit van scholen schaadt. Een pet mag niet, dus dan mag een hoofddoek ook niet in de klas. Daarnaast vinden ze dat een hoofddoek symbool staat voor de onderdrukking van de vrouw. Door hem te verbieden bescherm je deze meisjes volgens hen.

Maar wat vinden de moslima’s zelf? Dat vroeg ik mij af..

Ik zou graag antwoord krijgen op de vraag “Waarom dragen moslimvrouwen ook bij ons  een hoofddoek?” En dat antwoord hoop ik te vinden door het lezen van dit boek.

Enkele begrippen ter verduidelijking

In het boek hebben de vrouwen heb niet enkel over ‘de hoofddoek’. Vrouwen kunnen zich op verschillende manieren bedekken.

Als men het heeft over de ‘Hijab’, gaat het over een gewone hoofddoek die men over de haren draagt. Het gezicht blijft volledig herkenbaar.

De ‘nikaab’ is dan weer een sluier die ook het gezicht bedekt, maar de ogen zichtbaar laat.

Het verschil met de ‘boerka’ is dat de ogen daarbij niet zichtbaar zijn. De vrouwen kijken door een gaasje. In België is het dragen van een boerka verboden, omdat men ten allen tijde herkenbaar moet zijn.

Heb ik een antwoord op mijn vraag gevonden?

In ‘Als sluiers vallen’ komen tien zeer verschillende vrouwen uit de lage landen aan het woord. Ze hebben allen een andere achtergrond, maar hebben één ding gemeen; de ‘hijab’. De ene is er radicaal tegen, terwijl de andere hem nooit afzet. Natuurlijk komen er ook gematigde moslima’s aan het woord. Ik moet zeggen.. de ene keer was ik vol begrip aan het lezen, terwijl ik de andere keer kwaad werd over wat men beweerde.

Ik was op zoek naar het waarom van de hoofddoek en na het lezen van dit boek weet ik dat er geen eenduidig antwoord bestaat. Er zijn verschillende redenen die ik hieronder samen heb gevat aan de hand van de tien vrouwen en enkele van hun meest pakkende uitspraken.

In het boek ben ik ook te weten gekomen hoe deze vrouwen de westerse maatschappij zien en ook daarvan zal ik enkele uitspraken tonen.

Hun verhalen

                       Farah – de zelfbewuste studente

De eerste vrouw die in het boek voorkomt is Farah. Ze was een vrije studente, maar besliste dat ze meer islam in haar leven wilde. Vroeger was ze een echt fuifbeest in sexy kleding, maar van  de ene op de andere dag begon ze een hoofddoek te dragen. Waarom? De islam gaf haar antwoord op haar levensvragen!

“(…) Of ik betrap mezelf erop dat ik stiekem een lelijk meisje sta uit te lachen. ‘mag niet,’ zeg ik dan vermanend tegen mezelf. Ook roddel en achterklap kunnen niet. ‘Neen, neen, neen!’ Zegt de islam dan.’  (…) ‘Het zijn lelijke gewoontes van vroeger, die moeten eruit. De islam is namelijk een totale levensstijl die niet beperkt blijft tot enkele minuutjes per dag. (…) Ik zou durven zeggen dat een goede moslima haar moslima-zijn verdient. Het omvat meer dan een flirterig hoofddoekje en losse kledij."

                       Basema – de Palestijnse islamfeministe

De volgende vrouw uit het boek is de Palestijnse Basema die na de Golfoorlog van Koeweit naar Jordanië vluchtte.

In juli 1990 beschuldigde Sadam Hoesseinbuurland Koeweit van o.a. het stelen van hun olie en Irak viel Koeweit binnen. De Verenigde Naties stuurden een enorm leger naar Saoedi-Arabië en eiste dat Hoessein zich terugtrok. Hij weigerde dit en  In 1991 vielen de Verenigde Naties hem aan. Niemand wilde Sadam Hoessein helpen.

Na een paar dagen was Koeweit bevrijdt en rukten tanks van de Verenigde Naties op naar Bagdad, de hoofdstad van Irak. Maar omdat het hun taak was om Koeweit te bevrijden, en niet om Hoessein af te zetten, stopten ze. Ze lieten Hoessein aan de macht. Hij bleef zijn tegenstanders vervolgen en de VN verbood andere landen om met Irak vrije handel te drijven. Daardoor had het land maar heel beperkte inkomsten, en de Iraakse bevolking bleef arm.

 In 2006 werd Saddam Hoessein ter dood veroordeeld en geëxecuteerd door ophanging. In Amerika wordt gejuicht, maar in Palestijnse gebieden betreurd men zijn dood.

Als mishandelde vrouw kwam Basema op voor haar rechten en leverde een strijd tegen de Jordaanse bureaucratie. De politie nam haar klachten nooit ernstig, dus nam ze het heft zelf in handen. Vervolgens werd ze bedreigd door haar vader en trok ze naar Nederland. Basema kreeg nooit uitleg waarom ze haar hoofd moest bedekken, dus heeft ze haar hijab afgezet. Ze heeft dit mede gedaan omdat het haar ontplooiing  in de weg stond. Dat merkte ze al vanaf ze hem begon te dragen. Haar mannelijke speelkameraadjes wilden niet meer met haar spelen, dat was hen aangeleerd. En als je bijvoorbeeld werk zoekt in Nederland, vind je dat veel makkelijker zonder hoofddoek.  Ze ziet zichzelf als een gematigde moslim, want hoewel ze geen hoofddoek meer draagt, heeft ze wel honger gekregen naar korankennis.

“Als Allah mij vervloekt en mij op mijn sterfbed erover aanspreekt, zal ik Hem uitleggen dat het ding mij simpelweg niet ligt.”

“In de Islamitische wereld, waar ik vandaan kom, is alles dicht. De maatschappij is er verstikkend. Maar in het Westen is er vrijheid. (…) Je zou kunnen stellen dat je in de Arabische wereld een afkeer van islam en cultuur krijgt, terwijl je in Europa als moslim nog geestelijk kan groeien.(…) De imaampjes zoeken nu de confrontatie met mij. Met hun vingertje op de koran citeren ze lukraak een heilige tekst en zeggen dat plechtig: ‘Zie je, de man is beter dan de vrouw.” “Over welke Korantekst heb je het?” vraag ik dan meestal. “Kunt u me dat eens uitleggen?” Wat ze natuurlijk niet doen. Hoe haalt een imam het in zijn hoofd om man en vrouw ongelijk te maken terwijl de schepper hen boetseerde?”

                       Khadija – in gezichtssluier

Daarna deed Khadija haar verhaal. Zij toont enkel haar ogen. Over haar hoofddoek draagt ze een niqaab of gezichtssluier. Khadija past de volledige segregatie tussen de geslachten toe. Ze weigert bijvoorbeeld met haar schoonbroer in een ruimte te zitten. Opmerkelijk is dat Khadija behoorlijk extreem is, terwijl haar man dit overdreven vindt. Hij is eerder een gematigde moslim. Ze is de hoofddoek beginnen dragen omdat ze het als een trapje hoger in haar geloof ziet.

“Want een ontmoeting met een man, een blik in zijn ogen kan het vuur van verleiding doen oplaaien. Stiekeme erotische gedachten-en, vibraties van verboden genot: in feite is het gefluister van de duivel. (…) Om te vermijden dat je de strijd met je gevoelens moet aanbinden, is het beter verleidingen te voorkomen. (…) Daarom zegt de islam dan mannen en vrouwen gescheiden moeten leven. Doen ze dat niet dan is het aartsmoeilijk om bij elkaar te blijven. Dat zie ik in de vrije westerse wereld. Mannen en vrouwen gaan er vreemd alsof het een lieve lust is.(…) Natuurlijk, soms breekt nood wet. Als mijn kind doodziek is, laat ik een mannelijke arts meteen binnen.”

De voorstanders van de niqaab beroepen zich op een bepaald koranvers. Ze interpreteren het zodanig dat het uiteindelijk lijkt alsof een vrouw zich echt van top tot teen hoort te bedekken. Wanneer Nadia haar vraagt welk koranvers, kan Khadija niet antwoorden. Ze weet ook niet waar ze het kan vinden, maar de vrouwen van de profeet deden het naar het schijnt ook..

Ik heb het even opgezocht en het zou gaan om volgende verzen uit het heilige boek van de moslims ‘de koran’:

Soerat An Noer, vers 31: “En zeg tegen de gelovige vrouwen, dat zij hun ogen neerslaan en hun kuisheid bewaken, en hun sieraad niet tonen, behalve wat daarvan zichtbaar is.

En zij moeten hun sluiers over hun boezems dragen en hun schoonheid niet openlijk tonen, behalve aan hun echtgenoten, of hun vaders, of de vaders van hun echtgenoten, of hun broeders, of de zonen van hun zusters, of hun vrouwen, of slavinnen waarover zij beschikken, of de mannelijke helpers die geen begeerte meer hebben, of de kinderen die nog niet op de naaktheid van vrouwen letten.

En laat zij niet met hun voeten stampen om hun sieraden die zij verbergen te laten kennen. En keert jullie allen berouwvol tot Allah, O gelovigen. Hopelijk zullen jullie welslagen.”

Soerat Al Ahzab, vers 59: “O profeet, zeg tot jouw echtgenotes en tot jouw dochters en tot de vrouwen van gelovigen dat zij hun overkleding over zich heen te laten hangen. Op die manier is het gemakkelijker hen te herkennen en worden zij niet lastig gevallen. En Allah is vergevensgezind. Meest barmhartig.”

Volgens velen gaat het hier om een vertaalfout en verplicht de koran helemaal niet om je als vrouw helemaal te bedekken, maar daar willen de radicale moslima’s niets van weten.

“Kijk als de mensen hier nu eens gewoon de islamitische etiquette zouden naleven. Dan zou het niet eens een ramp zijn als je geen niqaab draagt. (…) Maar de mannen in Nederland kunnen dat niet. Dus eigenlijk dwingen zij ons om ons te verbergen. (…) Dankzij mijn niqaab kan ik dus staan waar ik wil. Het is een echte vrijheid!”

                       Miriam – het dappere slachtoffer

Als vierde laat Nadia Miriam aan het woord. Ze werd zeker niet enkel onderdrukt door mannen, haar moeder was de ergste van iedereen. Miriam werd gewelddadig het huis uitgejaagd omdat ze weigerde een hoofddoek te dragen.

“België heeft hard moeten knokken voor zijn normen en waarden. Daar hebben de Belgen oorlog voor gevoerd. Als inwijkeling is het je verdomde plicht om je aan te passen en een constructieve relatie met dit land op te bouwen. Sommige allochtonen willen alleen maar nemen, nemen, nemen. Dat werkt niet. Het respect moet van beide kanten komen.(…) Je plaatst jezelf buiten de gemeenschap met een hoofddoek. (…) De arbeidsmarkt heeft haar eigen regels en die moet je respecteren.”

                       Soumeya – de radicale islamiste

In het vijfde hoofdstuk ontmoeten we Soumeya.  Voor haar is de hoofddoek een aanwezigheid van God, iets waar je niet over nadenkt. Voor haar is er geen ruimte tot discussie. Ze vindt dat de westerse leerkrachten hun kinderen brainwashen en ontwortelen.

“Ik wil islamitische rechtbanken, is eis aparte islamitische scholen onder begeleiding van grote moslimgeleerden uit het buitenland en ik pleit voor islamitische ziekenhuizen. Dat is een noodzaak want moslims kunnen niet langer deel uitmaken van de westerse maatschappij. Dagelijks zijn we voorwerpen van spot en vernedering. Er is tolerantie noch democratie in België. De Europese landen moedigen de immigratie van ongeschoolde, ongeletterde werkkrachten aan omdat ze die dom kunnen houden. Om de moslims kapot te maken. De Europeanen hopen dat generaties moslims verloren gaan. Het Westen is racistisch.”(…) ‘Belgen zijn koppigaards en egoïsten, ze geloven dat ze de beste zijn, maar au fond zijn het racisten. Ze zijn altijd racistisch!”

                  Touria – de bruggenbouwster

En dan hebben we ook nog onze bruggenbouwster Touria. Zij werkt met allochtone probleemkinderen. Volgens haar is de allochtone criminaliteit vaak te wijten aan de totale uitsluiting. Zij wil de verschillende culturen dichter bij elkaar brengen. Haar hoofddoek draagt ze op momenten dat het van haar verwacht wordt: op familiefeesten, een begrafenis,.. Ze ziet de hoofddoek enkel als een traditie.  Voor haar is het een manier om haar ouders te tonen dat ze van hen houdt. Op andere momenten draagt Touria geen hoofddoek. Ze vindt het trouwens maar niets dat vele meisjes het om de verkeerde redenen dragen. Als ze dat niet doen, worden ze uitgesnauwd door jongens, volgens Touria omdat ze jaloers zijn, want westerlingen zien de meisjes vaak als ‘de arme en onderdrukte meisjes’, terwijl de jongens worden gezien als ‘de onderdrukkers’.

“Red onze kwetsbare jongeren! Want als het ligt in hun kop uitgaat, worden het lastige straatjochies en allochtone crimineeltjes.”(…)”Ik vind dat echt jammer, want eigenlijk smeken ze om een beetje aandacht. Maar niemand hoort dat. Hun ouders niet en de politie niet. Wat ze roepen? Neem mij ernstig als mens, respecteer mij als burger van dit land.” (…) “En wat ik pas echt erg vind, is dat ze alle verantwoordelijkheid naar de Belgen schuiven.” (…) “Want ze hebben nooit geleerd hoe ze hun problemen kunnen uitpraten.”

                  Fatima – de geëmancipeerde wethouder

We leren ook een BN’er kennen. Opvallend is dat Fatima schepen is van onderwijs, jeugd –en jongerenbeleid, kinderopvang en coördinatie grote stedenbeleid en daarnaast is ze PvdA-socialiste. Terwijl blijft ze in haar hart toch moslimgelovige, want voor haar is er een strikte scheiding van kerk en staat.

Fatima draagt een hoofddoek, want dat staat zo in haar heilig boek ‘de koran’. Ze meent dat die haar mysterieus maakt. Aan de andere kant vindt ze wel dat moslimmeisjes de kans moeten krijgen om zich te emanciperen en te gaan studeren.

“Neem nu de hoofddoek. In wezen is het een ontzettend positief symbool. Een gelovige die de hijab draagt, is zo blij met haar religie dat ze het aan de buitenwereld wil tonen. Ze is in vrede (salaam) met zichzelf en met de wereld. Dat betekent de hoofddoek.”

Fatima vindt dat een hoofddoekenverbod zou ingaan tegen haar individuele vrijheid.

Ayaan Hirsi Ali

Fatima laat ook enkele keren de naam ‘Ayaan Hirsi Ali’ vallen.

‘De vrouw wordt binnen de islam gezien als een lustobject. Om te voorkomen dat mannen in de war zouden geraken, houdt men dat lustobject zoveel mogelijk uit de publieke sfeer.'

Ik was zeer benieuwd naar deze persoonlijkheid en ben meer over haar gaan opzoeken.

Ayaan Hirsi Ali is Somalië ontvlucht omdat haar opgelegd werd te trouwen met iemand die ze amper kende. In Nederland leert ze vrouwen dat ze vrij kunnen zijn op een manier waar ze tot nu toe alleen nog maar van hebben gedroomd.

Ze speelde mee in een film van Theo Van Gogh, die vermoord werd omwille van zijn anti-moslim standpunt. Hij werd neergestoken met een mes en daarin zat een doodsbedreiging naar Ayaan Hirsi Ali toe.

In 2007 richtte Ayaan Hirsi Ali ‘The Aha Foundation’ op voor de rechten van de vrouw te verdedigen en te beschermen.  (www.theahafoundation.org )

PvdA

De Partij van de Arbeid of PvdA is een Nederlandse, sociaaldemocratische en progressieve politieke partij.

Zei zeggen het volgende over integratie:

“Ook al zijn we allemaal individuen, we verwachten van elkaar dat we ons allemaal een beetje aanpassen. Wie niet uit Nederland komt, zal zich extra moeten inspannen. De taal leren, werk vinden, meedoen, betrokken zijn bij het leven in de buurt en bij het onderwijs van je eigen kinderen. De wetten en regels, maar ook de waarden en normen of de gebruiken van ons land kennen en respecteren. Integratie is een taak van burgers zelf.”

                  Emilia – de Tsjetsjeense asielzoekster

Emilia heeft moeten knokken om uit Tsjetjeens oorlogsgebied te geraken.

Ze had een heel mooi leven in Grozny, Tsjetsjenië. Er waren theaters, dancings, exclusieve restaurants,.. en ze kon er allemaal naartoe! Maar in 1994 brak de burgeroorlog uit. In december van dat jaar stuurde Boris Jeltsin, toenmalig president van Rusland, soldaten en tanks naar het opstandige Tsjetsjenië. Ongeveer een kwart miljoen Tsjetsjenen, waaronder veel onschuldige burgers, stierven in het bloedige conflict tussen Tsjetsjeense separisten en moslimfundamentalisten enerzijds en de Russische overheid anderzijds.

De voorbije jaren is in Tsjetsjenië het verzet meer en meer verbonden geraakt met fundamentalistische denkbeelden vanuit de Islam. Daaruit is er in 2007 de ‘Noordelijke Kaukasus Emiraat’ opgericht en wordt er onder die naam doorgevochten.

Emilia is niet enkel gevlucht voor de oorlog, maar ook omdat ze een autistische dochter heeft. In Rusland, waar Tsjetsjenië zich bevindt, worden deze mensen als gehandicapt gezien en in een gesticht geplaatst.

Daarbovenop kwam haar echtgenoot van de ene op de andere dag met een tweede vrouw naar huis. Dat mag van de islam, als je hen beide alles kunt geven wat ze verlangen. Dit was voor Emilia de druppel en ze begon haar vlucht naar België.

“Waarom draag je een hoofddoek?”(…)”Ik ben hem pas na mijn huwelijk beginnen dragen. Dat is de gewoonte in Tjsetsjenië. We zijn moslims. Achteloos voegt ze eraan toe dat ze een lelijk litteken op haar hoofd heeft. Mijn doekje bedekt die dichtgenaaide wonde. En in de winter houdt mijn sjaaltje mij lekker warm. Ik sta er eigenlijk niet meer bij stil dat ik hem draag.(…)Maar als jullie minister van Binnenlandse zaken het niet wil, dan neem ik hem af.  Zonder jammeren. We zijn tenslotte in België.”

Volgens Emilia doen veel meisjes uit Tsjetsjenië dat. Hier worden ze nagestaard of raken ze aan geen werk. Door gewoon hun hoofddoek af te zetten krijgen ze ineens wel respect. Dat is dus voor velen onder hen de reden.

                  Zaynab – De bevreesde bekeerlinge.

Zaynab bekeerde zich enkele jaren geleden. Ze is nu 27 en draagt haar hoofddoek elke dag. Volgens vele heeft ze zich bekeerd omdat ze op een zwak moment werd benaderd door een Pakistaanse broeder. Haar vader was toen net overleden en haar moeder werd ziek.

“Mijn katholieke moeder stierf als ongelovige. Zij is niet meer te redden en mag de hemel dus niet in. Want op de dag des oordeels wordt het graf van een niet belijdende moslim héél klein. Het is er dan zo nauw dat al je botten stukbreken. Goede moslims liggen in een heel breed graf waar voortdurend aangename en zoete geurtjes hangen. Iedereen zou daaraan moeten denken. (…) “Misschien is hij teveel met het aardse leven bezig en te weinig met de dood.”

Vroeger was Zaynab helemaal niet gelovig.

“Na enkele maanden zei ik uitdagend “Bewijs dat jouw Allah bestaat. Als je dat kan, zal ik ernstig overwegen om me te bekeren.”

En de Pakistaanse broeder kon haar overtuigen door wetenschappelijke beschrijvingen in de koran te tonen. Zo beschrijft de koran in detail hoe een embryo er uit ziet en hoe een celdeling gebeurt. Gewone wetenschappers konden dat in die tijd onmogelijk weten. Het moest dus informatie van Allah zijn.

Ze maakte het zelfs uit met haar Marokkaanse vriend, omdat hij niet ‘all the way’ ging in zijn geloof.

Waarom bekeren mensen zich tot de islam?

• Trouwen met moslim
• Levenscrisis
• Authentieke roeping
• Studie van de islam
• Invloed van islamitische omgeving
• Reizen
•   ...

                  Aÿse – Turkse migrante van de eerst generatie

Tenslotte hebben we ook nog Aÿse. Zij is haar man gevolgd, maar leeft hier nog steeds in eenzaamheid omdat ze de taal niet beheerst.

Uit een onderzoek blijkt dat de eerste generaties niet-westerse allochtonen minder gelukkig zijn dat de volgende generaties. Slechte huisvestiging, geldproblemen en een lage maatschappelijke positie zouden daarvan de oorzaak zijn.

 Haar hoofddoek is Aÿse beginnen dragen na een droom.

“Op een nacht verscheen er een man met een lang baard. Hij trok aan mijn haren. Dat was Allah. Hij kwam me waarschuwen.”

Aÿse vindt dat de toekomst van de moslims in handen ligt van de laatste generaties en dat deze zich dringend moeten mengen onder de Nederlanders. Vrouwen moeten zich volgens haar verzetten tegen tradities.

De new-moslima’s neemt ze niet ernstig. Volgens haar houden die hun ouders voor de gek en maken er meer van dan het is. De echte reden voor het dragen van de hoofddoek kennen de meisjes volgens Aÿse niet.

“Gelukkig begint het leven pas na de dood!”

Conclusie

De hoofddoek blijft stof tot discussie, maar nu hebben jullie tenminste een bredere kijk op het omstreden lapje stof. Er zijn erg veel verschillende redenen waarom vrouwen de hoofddoek dragen of juist niet. En die redenen hebben zeker niet allemaal te maken met onderdrukking. Ze hebben vaak te maken met zingeving en houvast en dat is herkenbaar voor iedereen in deze moderne samenleving.

Of zoals Nadia Dala het zo mooi verwoord:

“De hoofddoek an sich is geen verhaal. Het zijn er vele.”

De hoofddoek in het dagelijks leven: wat vertelt de wet...

Religieuze kentekens op identiteitsdocumenten

Het dragen van een hoofddoek op je identiteitskaart wordt toegestaan in twee gevallen:

1. Om onbetwistbare godsdienstige of medische redenenen;
2. Op voorwaarde dat het gezicht (voorhoofd, wangen, ogen, neus, kin) volledig vrij is.

Het kan dus enkel mits een ernstige rechtvaardiging. Een individuele wens telt niet, enkel een religieus voorschrift. In het geval van de hoofddoek kan men steunen op de voorschriften van de islam. Het bewijs dat de persoon een moslim is, kan geleverd worden door verklaringen van de betrokkene zelf of een imam.


Religieuze kentekens op school

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens zegt dat de instelling dit zelf mag kiezen, maar er zijn wel enkele regels waaraan de school zich moet houden:

1. Het verbod moet bij wet worden opgelegd: het staat bijvoorbeeld in het schoolreglement;
2. Het verbod is noodzakelijk voor de openbare orde, veiligheid, gezondheid, goede zeden of voor de bescherming van rechten en vrijheden van anderen;
3. Het gaat niet verder dan nodig om de wettige doelstelling te bereiken.

Bij puntje twee zou de school bijvoorbeeld kunnen zeggen dat een hoofddoek niet veilig is in de lessen L.O. of  labo.


Welk beleid voeren onze Vlaamse scholen?

GO! Onderwijs
Zij zeggen dat het aan de scholen zelf toekomt om te oordelen of ze al dan niet religieuze kentekens toestaan op school. Belangrijk voor scholen is dat elk schoolreglement kan getoetst worden aan het recht op godsdienstvrijheid.

Stedelijk en gemeentelijk onderwijs
Hierover beslissen lokale stads- en gemeentebesturen, als inrichtende macht.

Gesubsidieerd vrij onderwijs
De lokale scholengroepen beslissen hierover.


Waarop kunnen moslims zich beroepen indien ze het niet eens zijn?

Ze kunnen zich beroepen op twee rechten van het Europese verdrag voor de Rechten van de Mens:

1) De vrijheid van godsdienst

Een ieder heeft recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst. (...) Dit recht omvat tevens de toepassing ervan. (...) De vrijheid van godsdienst kan aan geen andere beperking onderworpen zijn dan die in een democratische samenleving nodig zijn voor openbare orde, gezondheid of zedelijkheid of de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen. (...)

Dit wil concreet zeggen: Het maakt niet uit of je van de islam nu werkelijk een hoofddoek moet dragen of niet, het is de godsdienstige motivatie die telt. Het dragen van de hoofddoek mag de openbare orde of de bescherming van de rechten van anderen niet schaden. Als dat wel het geval is, is een verbod wettelijk.

2) Het verbod op discriminatie

In België is er sinds vorig jaar een Wet Gelijke Behandeling. Deze verbiedt discriminatie op grond van godsdienstige redenen. Toch is niet elke ongelijke behandeling een discriminatie. Er moet een objectieve rechtvaardiging voor zijn.

Concreet wil dit zeggen: Wanneer enkel de hoofddoek verboden wordt, gaat het om een rechtstreeks onderscheid. Worden alle hoofddeksels verboden (bijvoorbeeld omwille van veiligheid op het werk), dan gaat het om onrechtstreeks onderscheid en kunnen we niet spreken van discriminatie.

In de praktijk verbieden de meeste scholen het dragen van een hoofddoek. Er zijn al enkele zaken voor de rechter gekomen, maar meestal oordeelde die dat het verbod een geldige reden had.

Religieuze kentekens op het werk

Ook hier kan de rechter verwijzen naar de rechten van de mens, de grondwet en de antidiscriminatiewet. Op de werkvloer maken we onderscheid tussen directe en indirecte discriminatie. Er is sprake van directe discriminatie wanneer iemand ongunstiger behandeld wordt dan een andere werknemer in een gelijkaardige situatie op basis van geloof. Wanneer er aan directe discriminatie wordt gedaan, is dit in strijd met de antidiscriminatiewet. Er kunnen uitzonderingen gemaakt worden wanneer de discriminatie gerechtvaardigd wordt door de aard van de beroepsactiviteit. Het kan bijvoorbeeld zijn dat bepaald werk neutraliteit vereist of dat het werken met een hoofddoek een gevaar vormt voor de werknemer door machines e.d.


Hoe zit dat voor leerkrachten?
GO! onderwijs

Leerkrachten moeten een neutraliteitsverklaring ondertekenen. De Belgische grondwet verplicht neutraal onderwijs in te richten, met eerbied voor de filosofische, ideologische of godsdienstige opvattingen van ouders en leerlingen. Het resultaat is dat elke school andere dingen afleidt uit onze grondwet. Elke scholengroep bepaalt dit uiteindelijke zelf. Leerkrachten moeten zich daar aan aanpassen. Leerkrachten levensbeschouwelijke vakken mogen voortaan religieuze kentekens dragen.

Stedelijk en gemeentelijk onderwijs
Hierover beslissen lokale stads- en gemeentebesturen, als inrichtende macht.

Gesubsidieerd vrij onderwijs
De lokale scholengroepen beslissen hierover.



Religieuze kentekens in het openbaar leven

In verschillende gemeenten in Vlaanderen is het verboden je gelaat te bedekken op openbare domeinen en domeinen van de overheid. Het is gebaseerd op het feit dat iedereen geïdentificeerd moet kunnen worden. Het dragen van een boerka of nikaab kan die identificatie onmogelijk maken. Gemeenten hebben immers de taak te waken over de openbare orde. Wanneer deze personen bijvoorbeeld een misdrijf plegen, kan de politie hen niet meteen identificeren en vormt het een gevaar voor openbare orde.

Waarop kunnen voorstanders van het hoofddoekenverbod zich baseren?

1) Godsdienstvrijheid
Volgens tegenstanders vormt het dragen van de hoofddoek een bedreiging voor godsdienstvrijheid van anderen. Moslimmeisjes die geen hoofddoek wensen te dragen, worden volgens hen onder druk gezet om dit toch te doen.

2) Gelijkheid van man en vrouw
Een tweede argument is dat de hoofddoek een symbool is van de onderdrukking van de vrouw. Het is inderdaad een feit dat het islamrecht mannen en vrouwen geen gelijke rechten toekent, volgens velen wordt dat gesymboliseerd door de hoofddoek. Daarom zou het dragen ervan ingaan tegen de gelijkheid van de man en de vrouw.

3) Orde
Een hoofddoek kan op verscheidene manieren de orde verstoren. In sommige lessen kan de hoofddoek als hinderlijk ervaren worden. Ook wanneer draagsters zich te assertief opstellen zou de orde in het gedrang kunnen komen.

4) Neutraliteit

Het verbod wordt daarnaast ook vaak gesteund door de verplichting van de overheid om neutraal te zijn op het vlak van godsdiensten. Dit kan men natuurlijk op verschillende manieren opvatten.

Bronnen

http://theahafoundation.org/
http://www.moussem.be/detail/5
http://www.youtube.com/watch?v=aGtQvGGY4S4
http://theahafoundation.org/
http://nl.wikipedia.org/wiki/Nadia_Dala
http://www.nadiadala.info/
http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=G7A2FE79O
http://nl.wikipedia.org/wiki/Nikab
http://nl.wikipedia.org/wiki/Golfoorlog_van_1990-1991
http://nl.wikipedia.org/wiki/Sharia
http://www.pvda.nl/
www.vormen.org
http://www.vecip.com/default.asp?onderwerp=87
www.kruispuntmi.be/